Sốt xuất huyết là bệnh nhiễm trùng cấp tính, bệnh có thể bùng phát thành dịch tương đối lớn do virus Dengue gây nên. Bệnh sốt xuất huyết lan truyền chủ yếu là do muỗi Aedes albopictus và Aedes aegypti.
Sốt xuất huyết Dengue là bệnh dịch đã từng xảy ra ở nhiều nước trên thế giới và đang bùng phát tại một số tỉnh thành ở nước ta. Bệnh có thể có thể dẫn tới tử vong nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Nguyên nhân gây bệnh sốt xuất huyết
Sốt xuất huyết chủ yếu do virus dengue từ cơ thể loài muỗi Aedes aegypti gây nên, chu kỳ lây nhiễm chủ yếu là: Đầu tiên muỗi cái Aedes hút máu bệnh nhân nhiễm virus Dengue, tiếp theo virus này sẽ ủ bệnh trong cơ thể muỗi từ 8 đến 11 ngày rồi tiếp tục trong thời gian đó truyền bệnh cho người, virus đi vào cơ thể người rồi tiếp tục lại quay lại vòng tuần hoàn: muỗi Aedes hút máu từ cơ thể người bệnh rồi truyền sang cơ thể người lành.
Theo tổ chức y tế thế giới, sốt xuất huyết là mối đe dọa đến sức khỏe và là mối quan tâm hàng đầu về sức khỏe cộng đồng của không ít quốc gia tại châu Mỹ và châu Á. Ước tính có khoảng trên dưới 50 triệu người bị nhiễm bệnh sốt xuất huyết mỗi năm. Bệnh sốt xuất huyết có thể xảy ra nhiều lần trong năm. Tuy nhiên trong thời gian mùa mưa dịch sốt xuất huyết có nguy cơ bùng phát cao nhất.
Thông qua muỗi Aedes đốt, virus Dengue có thể lây từ người bệnh sang người lành, tuy nhiên virus này không lây trực tiếp từ người sang người. Virus Dengue có nhân ARN, thuộc nhóm Flavivirus, có bốn típ huyết thanh (D1, D2, D3, D4).
Các virut Dengue có kháng nguyên đặc hiệu của típ, có những kháng nguyên chung của nhóm, có những kháng nguyên đặc hiệu cho riêng từng típ, có thể gây phản ứng chéo một phần sau khi bị nhiễm một trong bốn típ.
Trong thời gian bị sốt, virus Dengue tồn tại ở trong máu bệnh nhân. Có thể tìm thấy kháng nguyên virus Dengue ở tuyến ức, đại thực bào, phổi, tế bào Kuffer ở gan, lách, tế bào monocyt ở máu ngoại biên.
Đặc điểm của muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết
Người bệnh bị muỗi Aedes đốt khi đó muỗi sẽ mang virus Dengue truyền cho người lành. Muỗi Aedes đốt (cắn, hút máu) vào ban ngày và thường thời gian đốt nhiều nhất là lúc chiều tối và sáng sớm.
Muỗi Aedes aegypti mình đen, nhỏ, chân và thân có những đốm trắng nếu nhìn bằng mắt thường và nó thường được gọi là muỗi vằn.
Muỗi Aedes aegypti (muỗi vằn) thường đậu ở nơi tối trong nhà, chăn màn, dây phơi, trên quần áo, và các đồ dùng sinh hoạt khác, chúng cũng thường sống ở các khu đô thị.
Muỗi Aedes albopictus thích sống ở những nơi rậm rạp như ở lùm cây, bạn có thể hay bắt gặp chúng nhiều ở vùng nông thôn.
Ngay sau khi hút máu người bệnh, muỗi cái có thể truyền bệnh hoặc virus nhân lên ở tuyến nước bọt của muỗi, muỗi có thể truyền bệnh sau đó 8-10 ngày.
Trong suốt vòng đời của muỗi (khoảng 174 ngày tức là từ 5-6 tháng), người ta thấy muỗi bị nhiễm virus Dengue có thể truyền bệnh trong suốt khoảng thời gian đó. Muỗi Aedes đẻ trứng ở các ao hồ, chậu lọ hoặc dụng cụ chứa nước trong làng hoặc gia đình như chum, bể nước, chậu hoa… hoặc các đồ phế thải có chứa nước như: vỏ dừa, lon nhựa, lốp xe….
Muỗi Aedes có thể sinh sản quanh năm, và sinh sản mạnh vào những tháng sau mùa mưa. Trứng muỗi thường mất 11 đến 18 ngày, khi nhiệt độ đạt ngưỡng từ 29 đến 31 độ C để phát triển thành muỗi trưởng thành.
Qua nguyên nhân bệnh sốt xuất huyết ở trên, để phòng bệnh sốt xuất huyết trước tiên các gia đình cần giữ vệ sinh nơi ở thật sạch sẽ, tránh chứa nhiều những vật dụng không cần thiết như chai lọ, những đồ có khả năng chứa nước thải hoặc nước mưa quanh nơi sinh sống.
Phải diệt ấu trùng muỗi (lăng quăng), không tạo điều kiện để muỗi đẻ trứng bằng biện pháp như:
+Thả cá vàng hay các loại cá ăn lăng quăng vào trong lu, giếng, chum, vại.
+Đổ hết nước trong các vật chứa đựng nước không cần thiết.
+Tránh để đồ đạc lộn xộn hoặc để nhiều đồ vào chỗ tối tạo khe hở cho muỗi sinh sản.
+Đặt bát nước muối ở các khe trong nhà.
+Sử dụng hương muỗi, thuốc xịt, đèn bắt muỗi… để phòng bệnh sốt xuất huyết.
Nguồn: Khuê Minh